Angielskie dziwactwa czyli osobliwości języka angielskiego

Golek Zbigniew

Materiay do nauki Języka Angielskiego

 

🧐 Angielskie dziwactwa językowe czyli osobliwości Języka Angielskiego
wprowadzenie

Witaj na stronie poświęconej najciekawszym i najbardziej podchwytliwym wyrażeniom w języku angielskim – tym, które trudno zrozumieć, przetłumaczyć lub użyć poprawnie bez znajomości kontekstu. Znajdziesz tu zarówno wieloznaczne słowa, jak i dziwne konstrukcje gramatyczne, które dla Polaka mogą brzmieć co najmniej… intrygująco.

📌 Co zawiera ta strona?

 

🎯 Dlaczego warto?

Nauka takich niuansów pozwoli Ci brzmieć naturalnie, lepiej rozumieć Anglików w codziennych rozmowach i unikać typowych błędów, które popełnia wielu uczących się języka.

Gotowy? Zaczynamy przygodę z angielskimi dziwactwami! 🚀


🧐 Dziwak nr 1

Przyszłość w teraźniejszości

 

🧐 Dziwak nr 1 – Przyszłość w teraźniejszości (Present Simple po "when")

1. Krótki opis

W angielskim, gdy mówimy o przyszłości po słowach takich jak when, before, after, as soon as, until – nie używamy czasu przyszłego (will), tylko Present Simple. W polskim w obu częściach zdania stosujemy czas przyszły, więc ta konstrukcja może wydawać się dziwna.

2. O co chodzi?

Anglik w części zdania z "when" widzi moment pewny, który na pewno nastąpi, więc używa czasu teraźniejszego prostego (Present Simple), jakby to było coś oczywistego. Dopiero w drugiej części zdania opisuje, co się stanie w przyszłości.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

W języku angielskim zdania wprowadzane przez when, before, after, as soon as, until to tzw. time clauses – zdania określające czas. W tych zdaniach nie używa się will, bo traktuje się je jako zdania o faktach pewnych lub stałych, a nie o przyszłości niepewnej. Will wstawiamy tylko do drugiej części zdania (zdania głównego).

4. Reguła po angielsku

In English, after time expressions like when, before, after, as soon as, and until, we use the Present Simple tense to talk about the future. This is because these clauses refer to a definite moment in time. The main clause can use will to express the future action.

5. Przykłady

  • When I arrive, I will call you. – „Kiedy przyjadę, zadzwonię do ciebie.”
  • She will start cooking after she finishes work. – „Zacznie gotować po tym, jak skończy pracę.”
  • We won’t leave until you are ready. – „Nie wyjdziemy, dopóki nie będziesz gotowy.”
  • I’ll talk to him when I see him. – „Porozmawiam z nim, kiedy go zobaczę.”

6. Typowe błędy Polaków

❌ When I will arrive, I will call you. – Błędne, bo w części z "when" nie używamy "will".
✅ When I arrive, I will call you. – Poprawne.

7. Prosty trik, żeby zapamiętać

Zapamiętaj zasadę: Po when/before/after/as soon as/until → Present Simple, a przyszłość daj tylko w drugiej części zdania.

8. Podsumowanie

To „dziwadełko” wynika z innego patrzenia na czas. Anglik traktuje moment po "when" jako pewnik, więc mówi o nim w czasie teraźniejszym. W polskim myślimy o tym momencie jako o przyszłości, więc używamy czasu przyszłego w obu częściach zdania.



🧐 Dziwak nr 2

„I’m going to” = plan lub przewidywanie

 

🧐 Dziwak nr 2 – „I’m going to” = plan lub przewidywanie (a nie dosłownie „idę”)

1. Krótki opis

W angielskim konstrukcja be going to + verb najczęściej oznacza zamiar / plan na przyszłość albo przewidywanie na podstawie dowodów. Nie musi chodzić o fizyczne „iść”. Dlatego I’m going to call him znaczy „Zamierzam do niego zadzwonić”, a nie „Idę dzwonić”.

2. O co chodzi?

Polak często widzi w „going to” ruch (iść, jechać), a Anglik widzi kierunek decyzji: „zmierzam do tego, żeby coś zrobić”. To dlatego „going to” opisuje to, co masz już w głowie lub na liście zadań.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Konstrukcja wyrosła z dosłownego „iść, aby coś zrobić”, ale z czasem gramatykalizowała się i dziś bardzo często oznacza intencję (plan) lub konkluzję z dowodów („zaraz coś się stanie, bo widzę oznaki”). W systemie angielskich czasów pomaga to odróżnić:

  • Plan/intencja – „to już postanowione lub zaplanowane”.
  • Przewidywanie z dowodami – „mam podstawy, by tak sądzić”.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Form: be (am/is/are) + going to + base verb
Use 1 – Intention/plan: We use be going to for intentions or plans decided before the moment of speaking.
Use 2 – Evidence-based prediction: We use be going to to predict the future when there is present evidence.

Contrast with will: will is typical for spontaneous decisions, offers, promises, or neutral predictions.

Contrast with Present Continuous (future): Present Continuous for fixed arrangements in the near future (time + place agreed).

5. Budowa (formy zdaniowe)

  • Twierdzenie: I am going to call him. / She is going to study.
  • Przeczenie: I am not going to call him. / They aren’t going to travel.
  • Pytanie: Are you going to call him? / Is she going to study?
  • Short answers: Yes, I am. / No, they aren’t.
  • Skróty (mowa potoczna): I’m / you’re / he’s / she’s / we’re / they’re going to…

6. Użycie 1 – Zamiar / plan (intention)

Masz to zaplanowane albo już o tym zdecydowałeś wcześniej.

  • I’m going to call my boss this afternoon. – „Zamierzam zadzwonić do szefa po południu.”
  • We’re going to buy a new laptop next month. – „Planujemy kupić nowego laptopa w przyszłym miesiącu.”
  • She’s going to learn Italian this year. – „Ona zamierza uczyć się włoskiego w tym roku.”

7. Użycie 2 – Przewidywanie z dowodami (evidence-based prediction)

Widzisz oznaki tu i teraz – dlatego przewidujesz.

  • Look at those clouds – it’s going to rain. – „Spójrz na te chmury – będzie padać.”
  • He’s driving so fast; he’s going to crash. – „Jedzie tak szybko; zaraz uderzy (mało braknie).”
  • These prices are going to rise soon. – „Te ceny wkrótce pójdą w górę.”

8. Kontrast: „going to” vs „will”

  • Spontaneous decision (teraz podjęta):
    — The phone is ringing! I’ll get it. (spontan)
    — I’m going to get it (brzmi jak wcześniejszy plan – zwykle nie tu)
  • Plan wcześniej ustalony:
    — I’m tired. I’m going to go to bed.
    — I’ll go to bed (może brzmieć jak decyzja podjęta właśnie teraz)
  • Obietnice/oferty:
    — I’ll help you with the bags. (oferta)
    — I’m going to help (raczej zapowiedź planu, mniej naturalnie jako oferta)
  • Neutralne prognozy (bez dowodów tu i teraz):
    — I think it’ll be warm tomorrow. (neutralne)
    — I think it’s going to be warm (też poprawne, ale sugeruje „mam przesłanki”).

9. Kontrast: „going to” vs Present Continuous (przyszłość)

Present Continuous (future) opisuje ustalone spotkanie/arrangement (czas + miejsce + umawianie).

  • I’m meeting Tom at 6 at the station. – „Spotykam się z Tomem o 18 na dworcu.” (ustalone)
  • I’m going to meet Tom soon. – „Zamierzam spotkać się z Tomem wkrótce.” (intencja, bez szczegółów)

10. Uwaga na znaczenie dosłowne „go” + „to” + miejsce

„I’m going to the shop” = „Idę do sklepu” (ruch do miejsca).
„I’m going to call him” = „Zamierzam zadzwonić” (intencja).
Rozróżnij: po „going to” jeśli jest czasownik → intencja; jeśli miejsce → ruch.

11. Częste błędy Polaków

  • ❌ I go to call him. ➜ ✅ I’m going to call him.
  • ❌ I will going to call him. ➜ ✅ I’m going to call him lub ✅ I will call him (ale nie razem).
  • ❌ Zbyt dosłowne tłumaczenie „idę”: I’m going to home (brak czasownika) ➜ jeśli intencja: I’m going to rest; jeśli ruch: I’m going home

🧐 Dziwak nr 3

„Do” w pytaniach i przeczeniach

 

🧐 Dziwak nr 3 – „Do” w pytaniach i przeczeniach (magiczny operator)

1. Krótki opis

W języku angielskim w czasie Present Simple i Past Simple w pytaniach oraz przeczeniach używamy słowa do lub did jako tzw. operatora. Samo „do” często nie ma wtedy własnego znaczenia „robić” – jest po prostu rusztowaniem gramatycznym.

2. O co chodzi?

Dla Polaka to dziwne, bo w polskim w pytaniach i przeczeniach nie wstawiamy dodatkowego czasownika pomocniczego – zmienia się tylko szyk zdania lub dodaje „nie”. W angielskim natomiast, jeśli czasownik główny nie jest czasownikiem „to be” i nie ma innego operatora (can, have, will itp.), to musimy wstawić do/does/did.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Historycznie język angielski przeszedł od fleksji (odmiany końcówkami) do konstrukcji z operatorami. Do pełni rolę „nośnika” formy pytającej lub przeczącej, a czasownik główny pozostaje w formie podstawowej. To zapewnia prostszą budowę i jasny sygnał, że zdanie jest pytaniem lub przeczeniem.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

In Present Simple questions and negatives (except with to be and modal verbs), use do (I/you/we/they) or does (he/she/it) as the auxiliary. In Past Simple, use did for all subjects. The main verb stays in the base form.

Form:
Present Simple: Do/Does + subject + base verb
Past Simple: Did + subject + base verb

5. Budowa (formy zdaniowe)

  • Present Simple – twierdzenie: I work every day.
  • Present Simple – przeczenie: I do not work on Sundays. / I don’t work on Sundays.
  • Present Simple – pytanie: Do you work on Sundays?
  • Past Simple – twierdzenie: She watched a movie.
  • Past Simple – przeczenie: She did not watch a movie. / She didn’t watch a movie.
  • Past Simple – pytanie: Did she watch a movie?

6. Użycie 1 – Pytania w Present Simple

Operator „do/does” sygnalizuje, że to pytanie o czynność.

  • Do you like coffee? – „Lubisz kawę?”
  • Does she speak Spanish? – „Czy ona mówi po hiszpańsku?”
  • Do they live in London? – „Czy oni mieszkają w Londynie?”

7. Użycie 2 – Przeczenia w Present Simple

Dodajemy „do/does not” przed czasownikiem głównym.

  • I don’t like tea. – „Nie lubię herbaty.”
  • She doesn’t go to the gym. – „Ona nie chodzi na siłownię.”
  • We don’t understand. – „Nie rozumiemy.”

8. Użycie 3 – Pytania i przeczenia w Past Simple

„Did” jest uniwersalne dla wszystkich osób.

  • Did you see that movie? – „Widziałeś ten film?”
  • They didn’t finish their homework. – „Nie skończyli pracy domowej.”
  • Did she call you? – „Czy ona do ciebie dzwoniła?”

9. Kontrast z czasownikiem „to be”

„To be” nie potrzebuje „do” – sam pełni rolę operatora.

  • Are you ready? – „Jesteś gotowy?” (nie: ❌ Do you are ready?)
  • I’m not tired. – „Nie jestem zmęczony.”
  • Was she at school? – „Czy ona była w szkole?”

10. Kontrast z czasami z innymi operatorami

Jeśli w zdaniu jest już inny czasownik pomocniczy (can, will, have, should), to nie dodajemy „do”.

  • Can you swim? – „Umiesz pływać?” (nie: ❌ Do you can swim?)
  • Will they come? – „Czy oni przyjdą?”
  • Have you seen this? – „Czy widziałeś to?”

11. Częste błędy Polaków

  • ❌ Like you coffee? ➜ ✅ Do you like coffee?
  • ❌ I no like tea. ➜ ✅ I don’t like tea.
  • ❌ Did you saw it? ➜ ✅ Did you see it? (czasownik główny w formie podstawowej)

12. Mini-ściąga (Present & Past Simple)

  • Present Simple pytania: Do/Does + podmiot + czasownik w podstawowej formie
  • Present Simple przeczenia: Podmiot + do/does + not + czasownik w podstawowej formie
  • Past Simple pytania: Did + podmiot + czasownik w podstawowej formie
  • Past Simple przeczenia: Podmiot + did + not + czasownik w podstawowej formie

13. Podsumowanie (prosty trik)

Jeśli w Present Simple lub Past Simple tworzysz pytanie lub przeczenie i nie ma w zdaniu innego operatora – wstaw „do/does/did”. Pamiętaj: po nim czasownik główny zawsze w podstawowej formie!



🧐 Dziwak nr 4

„It” dla pogody, czasu i dystansu

 

🧐 Dziwak nr 4 – „It” dla pogody, czasu i dystansu (podmiot-widmo)

1. Krótki opis

W języku angielskim w zdaniach o pogodzie, czasie i dystansie używa się słowa it jako podmiotu – nawet wtedy, gdy po polsku w ogóle nie ma podmiotu. Po angielsku zdanie musi mieć podmiot gramatyczny, więc „it” pełni tu rolę dummy subject – podmiotu-widma.

2. O co chodzi?

Polak powie „Pada”, „Jest zimno”, „Jest daleko do szkoły” – bez podmiotu. Anglik nie może tak powiedzieć – musi wstawić „it”: It’s raining, It’s cold, It’s far to the school.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Angielski jest językiem analitycznym i wymaga wyraźnego podmiotu w każdym zdaniu twierdzącym. W przypadkach, gdy nie ma „prawdziwego” podmiotu (bo mówimy o pogodzie, czasie czy dystansie), wstawia się it jako formalny podmiot. W gramatyce nazywa się to dummy subject lub anticipatory it.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

In English, all sentences require an explicit subject. For weather, time, temperature, and distance expressions, we use the pronoun it as a dummy subject because there is no other subject to fill the position.

Structure: It + be + complement Examples: It’s raining. / It’s 5 o’clock. / It’s 10 miles to the city.

5. Użycie 1 – Pogoda

  • It’s raining. – „Pada.”
  • It’s snowing. – „Pada śnieg.”
  • It’s sunny today. – „Dziś jest słonecznie.”
  • It’s windy outside. – „Na zewnątrz jest wietrznie.”

6. Użycie 2 – Czas

  • It’s 7 o’clock. – „Jest siódma.”
  • It’s time to go. – „Czas iść.”
  • It’s late. – „Jest późno.”

7. Użycie 3 – Temperatura

  • It’s cold today. – „Dziś jest zimno.”
  • It’s 25 degrees Celsius. – „Jest 25 stopni Celsjusza.”
  • It’s very hot in here. – „Tu jest bardzo gorąco.”

8. Użycie 4 – Dystans

  • It’s 5 miles to the nearest town. – „Do najbliższego miasta jest 5 mil.”
  • It’s a long way to the station. – „To daleko do stacji.”
  • It’s not far from here. – „To niedaleko stąd.”

9. Kontrast: „it” jako prawdziwy podmiot vs „it” jako dummy subject

„It” jako prawdziwy podmiot: odnosi się do rzeczy już wspomnianej.
— I bought a book. It was very interesting. (tu „it” = książka)

„It” jako dummy subject: wstawiane, gdy nie ma prawdziwego podmiotu.
— It’s raining. („it” nie odnosi się do niczego konkretnego)

10. Częste błędy Polaków

  • ❌ Is raining. ➜ ✅ It’s raining.
  • ❌ Is cold. ➜ ✅ It’s cold.
  • ❌ Is far to my house. ➜ ✅ It’s far to my house.

11. Mini-ściąga

  • Pogoda: It’s sunny, it’s raining, it’s snowing…
  • Czas: It’s 6 o’clock, it’s late, it’s time to go…
  • Temperatura: It’s cold, it’s hot, it’s 20 degrees…
  • Dystans: It’s far, it’s close, it’s 5 km to…

12. Podsumowanie (prosty trik)

Jeśli w zdaniu mówisz o pogodzie, czasie, temperaturze lub odległości – po angielsku zawsze zaczynaj od „It”, bo zdanie musi mieć podmiot.



🧐 Dziwak nr 5

Brak liczby mnogiej po „hundred, thousand, million”

 

🧐 Dziwak nr 5 – Brak liczby mnogiej po „hundred, thousand, million”

1. Krótki opis

W języku angielskim po liczbach hundred, thousand, million (oraz billion, trillion) nie dodajemy końcówki „-s”, gdy mówimy o dokładnej liczbie. Dla Polaka brzmi to dziwnie, bo w polskim mówimy „setki”, „tysiące”, „miliony”.

2. O co chodzi?

W angielskim te słowa traktuje się jak jednostki liczby (units of measure). Po liczbie głównej pozostają w formie podstawowej: two hundred, five thousand, three million.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Konstrukcja pochodzi z dawnych form liczebników, w których te słowa działały jak nazwy jednostek (podobnie jak „meter” czy „kilogram” – nie mówimy „five meterses”). Jeśli liczba jest dokładna, forma podstawowa wystarcza. „-s” pojawia się tylko wtedy, gdy mówimy w ogóle o dużej liczbie, bez określenia ile dokładnie.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

After a number, use hundred, thousand, million in their singular form: three hundred, ten thousand, twenty million.

Add “-s” only when the number is not specified and the word is plural in meaning: hundreds of people, thousands of stars.

5. Użycie 1 – Dokładna liczba

  • We saw three hundred birds. – „Widzieliśmy trzysta ptaków.”
  • The company employs five thousand workers. – „Firma zatrudnia pięć tysięcy pracowników.”
  • Over two million people visited the city last year. – „Ponad dwa miliony ludzi odwiedziły miasto w zeszłym roku.”

6. Użycie 2 – Ogólna liczba (końcówka „-s”)

  • Hundreds of people came to the concert. – „Setki ludzi przyszły na koncert.”
  • Thousands of birds migrate each year. – „Tysiące ptaków migrują co roku.”
  • Millions of stars are visible in the sky. – „Miliony gwiazd są widoczne na niebie.”

7. Kontrast: dokładna vs ogólna liczba

  • Dokładna: three hundred students – „trzystu uczniów” (dokładnie 300)
  • Ogólna: hundreds of students – „setki uczniów” (nie wiadomo dokładnie ile)

8. Częste błędy Polaków

  • ❌ Three hundreds people ➜ ✅ Three hundred people
  • ❌ Five thousands ➜ ✅ Five thousand
  • ❌ Two millions ➜ ✅ Two million

9. Mini-ściąga

  • Liczba + hundred/thousand/million → bez „-s”
  • Hundreds/thousands/millions of... → z „-s” tylko w znaczeniu ogólnym

10. Podsumowanie (prosty trik)

Traktuj hundred/thousand/million jak jednostkę miary: „trzy kilo” to three kilos w polskim, ale w angielskim „trzy sto” to three hundred – bez „-s”. „-s” dodaj tylko, gdy mówisz „setki/tysiące/miliony” bez określonej liczby.



🧐 Dziwak nr 6

„The” w miejscach, gdzie po polsku nic nie ma

 

🧐 Dziwak nr 6 – „The” w miejscach, gdzie po polsku nic nie ma

1. Krótki opis

W języku angielskim często stawia się the, aby zaznaczyć, że mówimy o czymś konkretnym i znanym dla mówiącego i słuchacza. W polskim w takich sytuacjach po prostu nic nie dodajemy i znaczenie wynika z kontekstu.

2. O co chodzi?

Polak powie: „Idę do sklepu” – bez żadnego „tego”. Anglik musi powiedzieć: I’m going to the shop, jeśli chodzi o sklep konkretny, znany obu rozmówcom. W angielskim the jest wskaźnikiem „tej właśnie rzeczy, o której mówimy”.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

W angielskim brak odmiany rzeczowników sprawia, że określniki (articles) są głównym sposobem pokazania, czy mówimy o rzeczy ogólnej, czy konkretnej. The = rzecz jest znana lub określona w kontekście; brak „the” = rzecz jest ogólna lub wspomniana po raz pierwszy.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Use the before singular and plural nouns when the noun is specific or known to both the speaker and listener. Do not use the when talking about things in general.

the = specific / already mentioned / unique no article = general / first mention / uncountable in general sense

5. Użycie 1 – Konkretny obiekt

  • I’m going to the bank. – „Idę do banku.” (tego, który oboje znamy)
  • She opened the window. – „Otworzyła okno.” (konkretne okno w pokoju)
  • The book on the table is mine. – „Książka na stole jest moja.”

6. Użycie 2 – Rzeczy unikalne

  • The sun is shining. – „Słońce świeci.”
  • The moon looks beautiful tonight. – „Księżyc wygląda dziś pięknie.”
  • We must protect the environment. – „Musimy chronić środowisko.”

7. Użycie 3 – Wspomniane wcześniej

  • I saw a dog. The dog was very friendly. – „Widziałem psa. Ten pies był bardzo przyjazny.”
  • She bought a dress. The dress is red. – „Kupiła sukienkę. Ta sukienka jest czerwona.”
  • There’s a problem. The problem is serious. – „Jest problem. Ten problem jest poważny.”

8. Użycie 4 – Z nazwami geograficznymi

Wiele nazw geograficznych wymaga the, np. łańcuchy górskie, rzeki, morza, oceany, pustynie, archipelagi.

  • The Himalayas – Himalaje
  • The Amazon – Amazonka
  • The Sahara – Sahara
  • The United States – Stany Zjednoczone

9. Częste błędy Polaków

  • ❌ I’m going to shop ➜ ✅ I’m going to the shop
  • ❌ Sun is shining ➜ ✅ The sun is shining
  • ❌ Book on table is mine ➜ ✅ The book on the table is mine

10. Mini-ściąga

  • The – coś znanego, unikalnego lub wcześniej wspomnianego.
  • Brak the – ogólnie, po raz pierwszy, abstrakcyjnie.

11. Podsumowanie (prosty trik)

Myśl tak: jeśli druga osoba wie dokładnie, o czym mówisz, użyj „the”. Jeśli mówisz o czymś ogólnie lub wspominasz pierwszy raz – bez „the”.



🧐 Dziwak nr 7

„Some” i „Any”

 

🧐 Dziwak nr 7 – „Some” i „Any”

1. Krótki opis

W języku angielskim słowa some i any mają podobne znaczenie („trochę”, „jakieś”), ale ich użycie zależy od rodzaju zdania: some zwykle w zdaniach twierdzących, any w pytaniach i przeczeniach. W polskim takiego rozróżnienia zazwyczaj nie robimy.

2. O co chodzi?

Polak powie: „Mam trochę cukru”, „Czy masz trochę cukru?”, „Nie mam cukru” – słowo „trochę” jest zawsze takie samo. Anglik zmienia je na some lub any w zależności od konstrukcji zdania.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Some jest neutralne lub pozytywne – sugeruje, że coś istnieje lub jest dostępne. Any jest neutralne lub negatywne – w przeczeniach oznacza „żadnego”, a w pytaniach jest neutralne i nie zakłada istnienia czegoś.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Use some in affirmative sentences to mean "a certain amount" or "a few". Use any in negative sentences to mean "none", and in most questions when you don't know if the answer is yes or no.

some → affirmative, offers, requests (positive expectation) any → negative sentences, most questions (neutral/negative expectation)

5. Użycie 1 – Zdania twierdzące (some)

  • I have some friends in London. – „Mam kilku przyjaciół w Londynie.”
  • We bought some apples. – „Kupiliśmy trochę jabłek.”
  • There is some milk in the fridge. – „W lodówce jest trochę mleka.”

6. Użycie 2 – Zdania przeczące (any)

  • I don’t have any friends here. – „Nie mam tu żadnych przyjaciół.”
  • We didn’t buy any apples. – „Nie kupiliśmy żadnych jabłek.”
  • There isn’t any milk in the fridge. – „W lodówce nie ma mleka.”

7. Użycie 3 – Pytania (any, czasem some)

W pytaniach używa się zwykle any, ale some jest możliwe, gdy oferujemy lub prosimy o coś i oczekujemy pozytywnej odpowiedzi.

  • Do you have any money? – „Czy masz jakieś pieniądze?” (neutralne pytanie)
  • Would you like some tea? – „Czy chciałbyś trochę herbaty?” (oferta, oczekujemy „tak”)
  • Can I have some water, please? – „Czy mogę prosić trochę wody?” (prośba)

8. Użycie 4 – „Any” w znaczeniu „jakikolwiek”

  • You can take any book you like. – „Możesz wziąć dowolną książkę, jaką chcesz.”
  • Any student can join the club. – „Każdy uczeń może dołączyć do klubu.”
  • If you have any questions, ask me. – „Jeśli masz jakiekolwiek pytania, zapytaj mnie.”

9. Częste błędy Polaków

  • ❌ I don’t have some money. ➜ ✅ I don’t have any money.
  • ❌ Do you have some sugar? (neutralne pytanie) ➜ ✅ Do you have any sugar?
  • ❌ There isn’t some milk. ➜ ✅ There isn’t any milk.

10. Mini-ściąga

  • Some – twierdzenia, oferty, prośby.
  • Any – przeczenia, pytania (neutralne), „jakikolwiek”.

11. Podsumowanie (prosty trik)

Jeśli mówisz coś pozytywnego ➜ użyj some. Jeśli przeczenie lub pytanie bez oczekiwania „tak” ➜ użyj any. Some w pytaniu brzmi jak oferta lub prośba, a any – jak pytanie o fakt.



🧐 Dziwak nr 8

Kolejność przymiotników w języku angielskim

 

🧐 Dziwak nr 8 – Kolejność przymiotników w języku angielskim

1. Krótki opis

W języku angielskim przymiotniki zawsze stoją przed rzeczownikiem, a dodatkowo mają ściśle określoną kolejność. W polskim kolejność jest bardziej swobodna, a często przymiotniki stawiamy po rzeczowniku.

2. O co chodzi?

Polak powie: „ładny, mały, drewniany domek” lub „drewniany, mały, ładny domek” – i oba są poprawne. Anglik musi ułożyć przymiotniki w ustalonej kolejności: opinia → rozmiar → wiek → kształt → kolor → pochodzenie → materiał → przeznaczenie → rzeczownik.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Kolejność przymiotników jest konwencją językową, która pomaga utrzymać przejrzystość wypowiedzi. Angielski nie używa końcówek fleksyjnych, więc porządek słów jest kluczowy dla zrozumienia znaczenia.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Standard order of adjectives before a noun: Opinion (opinia) → Size (rozmiar) → Age (wiek) → Shape (kształt) → Colour (kolor) → Origin (pochodzenie) → Material (materiał) → Purpose (przeznaczenie) → Noun (rzeczownik).

5. Użycie – przykład pełnej kolejności

A beautiful small old round red Italian wooden coffee table – „Piękny, mały, stary, okrągły, czerwony, włoski, drewniany stolik do kawy”.

6. Kategorie i przykłady przymiotników

  • Opinion: beautiful, ugly, nice, horrible
  • Size: big, small, large, tiny
  • Age: old, young, new, ancient
  • Shape: round, square, long, flat
  • Colour: red, blue, green, dark
  • Origin: Italian, French, Polish, American
  • Material: wooden, plastic, metal, cotton
  • Purpose: sleeping (bag), running (shoes), cooking (pot)

7. Przykłady poprawnej kolejności

  • A nice big new blue car – „Ładny, duży, nowy, niebieski samochód”
  • An ugly old brown leather jacket – „Brzydka, stara, brązowa, skórzana kurtka”
  • A beautiful small ancient silver coin – „Piękna, mała, starożytna, srebrna moneta”

8. Przykłady błędnej kolejności

  • ❌ A red big nice car ➜ ✅ A nice big red car
  • ❌ An Italian small beautiful table ➜ ✅ A beautiful small Italian table
  • ❌ A wooden round old table ➜ ✅ An old round wooden table

9. Częste błędy Polaków

  • Mylenie kolejności: najpierw wygląd subiektywny (opinia), potem szczegóły obiektywne.
  • Dodawanie „and” między przymiotniki: w angielskim zwykle tego się nie robi, gdy przymiotników jest kilka.
  • Przenoszenie polskiego szyku słów bez zmiany na angielski.

10. Mini-ściąga

OSASCOMP – skrót od: Opinion, Size, Age, Shape, Colour, Origin, Material, Purpose. Zapamiętaj go, a nigdy nie pomyl kolejności przymiotników.

11. Podsumowanie (prosty trik)

Najpierw mów, co o tym myślisz (opinia), potem jakie to jest (rozmiar, wiek, kształt, kolor), a na końcu skąd pochodzi, z czego jest zrobione i do czego służy.



🧐 Dziwak nr 9

Present Perfect (brak polskiego odpowiednika)

 

🧐 Dziwak nr 9 – Present Perfect (brak polskiego odpowiednika)

1. Krótki opis

Czas Present Perfect jest jednym z największych wyzwań dla Polaków uczących się angielskiego, bo w polskim nie mamy czasu gramatycznego działającego dokładnie w ten sam sposób. Służy do mówienia o wydarzeniach z przeszłości, które mają związek z teraźniejszością.

2. O co chodzi?

Present Perfect łączy przeszłość z teraźniejszością. Może oznaczać, że coś właśnie się stało, że coś zdarzyło się w nieokreślonym czasie lub że coś trwa od jakiegoś momentu w przeszłości do teraz. W polskim często tłumaczymy to czasem przeszłym lub teraźniejszym, w zależności od kontekstu.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Angielski rozróżnia czas przeszły Past Simple (coś zamkniętego w przeszłości) i Present Perfect (przeszłość powiązana z teraźniejszością). Dla Anglika to ważne, bo pokazuje, czy fakt jest nadal istotny lub aktualny w chwili mówienia.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Form: have/has + past participle (III forma czasownika) Use 1 – Experience: We use Present Perfect to talk about life experiences without saying when they happened. Use 2 – Result now: We use it to describe a past action with a present result. Use 3 – Duration: We use it with for and since for actions that started in the past and continue to the present.

5. Użycie 1 – Doświadczenia życiowe (bez określenia czasu)

  • I have visited Rome twice. – „Byłem w Rzymie dwa razy.”
  • She has never tried sushi. – „Ona nigdy nie próbowała sushi.”
  • Have you ever been to London? – „Czy kiedykolwiek byłeś w Londynie?”

6. Użycie 2 – Rezultat widoczny teraz

  • I have lost my keys. – „Zgubiłem klucze.” (teraz ich nie mam)
  • He has broken his leg. – „On złamał nogę.” (noga jest teraz złamana)
  • We have finished the project. – „Skończyliśmy projekt.” (jest gotowy teraz)

7. Użycie 3 – Czynność trwająca od przeszłości do teraz

  • I have lived here for 10 years. – „Mieszkam tu od 10 lat.”
  • She has worked at this company since 2015. – „Ona pracuje w tej firmie od 2015 roku.”
  • We have known each other since childhood. – „Znamy się od dzieciństwa.”

8. Kontrast z Past Simple

  • I saw that movie yesterday. (Past Simple – wczoraj, przeszłość zamknięta)
  • I have seen that movie. (Present Perfect – w życiu, bez określonego czasu, nadal istotne)

9. Typowe sygnały użycia

Present Perfect: ever, never, just, already, yet, so far, recently, for, since Past Simple: yesterday, last week, in 2010, when I was a child

10. Częste błędy Polaków

  • ❌ I was in London two times. ➜ ✅ I have been to London twice.
  • ❌ I have seen him yesterday. ➜ ✅ I saw him yesterday. (czas określony = Past Simple)
  • ❌ Mylenie formy – zamiast III formy czasownika używają II: ❌ I have went ➜ ✅ I have gone

11. Mini-ściąga

  • Doświadczenia → Present Perfect (bez „kiedy”) – I have tried…
  • Rezultat teraz → Present Perfect – I have lost my phone.
  • Czynność od przeszłości do teraz → Present Perfect + for/since
  • Określony czas w przeszłości → Past Simple

12. Podsumowanie (prosty trik)

Present Perfect to „przeszłość z efektem teraz” – jeśli to, co mówisz, jest wciąż istotne lub trwa, użyj Present Perfect. Jeśli to zamknięty moment w przeszłości – Past Simple.



🧐 Dziwak nr 10

„Shall” w propozycjach

 

🧐 Dziwak nr 10 – „Shall” w propozycjach

1. Krótki opis

Słowo shall w nowoczesnym angielskim pojawia się rzadko, ale wciąż jest używane w pytaniach propozycji oraz w formalnych obietnicach. Dla Polaka to może być dziwne, bo zwykle uczymy się, że przyszłość to „will” – a tu nagle pojawia się „shall”.

2. O co chodzi?

W codziennej mowie shall pojawia się głównie w pytaniach typu: „Shall we go?” – „Może pójdziemy?”, „Idziemy?”. Jest to grzeczny sposób zaproponowania wspólnego działania lub zapytania o czyjąś opinię co do planu.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Historycznie shall było głównym czasownikiem modalnym wyrażającym przyszłość w 1. osobie („I shall”, „We shall”), a will w 2. i 3. osobie. Z czasem will przejęło prawie wszystkie funkcje, a shall zostało w:

  • propozycjach i sugestiach („Shall we…?”)
  • oficjalnych obietnicach i przepisach („The tenant shall pay…”)

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Use shall in questions with I or we to make suggestions or ask for advice. In formal contexts, use shall to express obligation in rules or contracts.

Form: Shall + subject + base verb Examples: Shall we start? / Shall I open the window?

5. Użycie 1 – Propozycje wspólnego działania

  • Shall we go for a walk? – „Może pójdziemy na spacer?”
  • Shall we have lunch together? – „Może zjemy razem obiad?”
  • Shall we start the meeting? – „Zaczynamy spotkanie?”

6. Użycie 2 – Propozycje z „I” (coś zrobię dla ciebie)

  • Shall I open the window? – „Mam otworzyć okno?”
  • Shall I help you with your bags? – „Pomóc ci z torbami?”
  • Shall I call him now? – „Mam do niego zadzwonić teraz?”

7. Użycie 3 – Oficjalne przepisy i obietnice

  • The tenant shall pay the rent on time. – „Najemca ma obowiązek płacić czynsz na czas.”
  • The contractor shall complete the work within 30 days. – „Wykonawca ma ukończyć pracę w ciągu 30 dni.”
  • We shall overcome. – „Zwyciężymy.” (styl podniosły)

8. Kontrast: „shall” vs „will”

  • Will – standardowa przyszłość w codziennym języku: I’ll call you tomorrow.
  • Shall – rzadziej, w pytaniach z „I/we” jako propozycja lub w formalnym stylu.

9. Częste błędy Polaków

  • ❌ Will we go for a walk? (brzmi jak pytanie o plan) ➜ ✅ Shall we go for a walk? (propozycja)
  • ❌ Shall you help me? (tak się nie mówi) ➜ ✅ Will you help me?
  • ❌ Używanie „shall” w każdej przyszłości – to już archaiczne.

10. Mini-ściąga

  • „Shall we…?” – propozycja wspólnego działania
  • „Shall I…?” – oferuję, że coś zrobię
  • Styl formalny – obowiązki w przepisach

11. Podsumowanie (prosty trik)

Myśl o „shall” jako o słowie do grzecznych propozycji w pytaniach z „I/we” lub do formalnych przepisów. W zwykłej przyszłości używaj „will”.



🧐 Dziwak nr 11

„Will” w decyzjach podjętych w chwili mówienia

 

🧐 Dziwak nr 11 – „Will” w decyzjach podjętych w chwili mówienia

1. Krótki opis

W języku angielskim will używa się między innymi do wyrażenia decyzji, którą podejmujemy w momencie mówienia. To może być zaskakujące dla Polaków, bo w polskim po prostu używamy czasu przyszłego – nie rozróżniamy, czy decyzja była wcześniej zaplanowana, czy spontaniczna.

2. O co chodzi?

Jeśli w chwili rozmowy coś postanawiasz, angielski „oznacza” to poprzez użycie will. Wcześniej zaplanowane działania wyraża się zwykle przez going to lub Present Continuous.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

W systemie angielskich czasów przyszłych will jest neutralnym sposobem mówienia o przyszłości, ale nabiera dodatkowego znaczenia, gdy używamy go jako reakcji na bieżącą sytuację. Jest to tzw. spontaneous decision – decyzja spontaniczna.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Use will for decisions made at the moment of speaking, offers, promises, and predictions without present evidence. Use be going to for previously made plans or predictions based on present evidence.

Form: will + base verb Examples: I’ll help you. / We’ll see.

5. Użycie 1 – Decyzja spontaniczna

  • I’m thirsty. I’ll make some tea. – „Chce mi się pić. Zrobię herbatę.”
  • The phone is ringing – I’ll answer it. – „Dzwoni telefon – odbiorę.”
  • I think I’ll take the bus instead. – „Myślę, że pojadę autobusem.” (właśnie teraz zdecydowane)

6. Użycie 2 – Oferta

  • I’ll help you with your bags. – „Pomogę ci z torbami.”
  • I’ll give you a ride to the station. – „Podrzucę cię na stację.”
  • I’ll lend you some money. – „Pożyczę ci trochę pieniędzy.”

7. Użycie 3 – Obietnica

  • I’ll call you tomorrow. – „Zadzwonię do ciebie jutro.”
  • I’ll never tell anyone your secret. – „Nigdy nikomu nie zdradzę twojego sekretu.”
  • I’ll be there on time, I promise. – „Będę na czas, obiecuję.”

8. Kontrast: „will” vs „going to”

  • Will – decyzja teraz: It’s cold – I’ll close the window.
  • Going to – plan wcześniej: I’m going to close the window before it gets cold.

9. Częste błędy Polaków

  • ❌ I’m going to help you (jako spontaniczna oferta) ➜ ✅ I’ll help you
  • ❌ I’ll meet Tom at 5 (ustalone spotkanie) ➜ ✅ I’m meeting Tom at 5
  • ❌ Brak rozróżnienia między decyzją teraz a planem wcześniej.

10. Mini-ściąga

  • Will – spontaniczne decyzje, oferty, obietnice, przewidywania bez dowodów.
  • Going to – plany podjęte wcześniej, przewidywania z dowodami.
  • Present Continuous – ustalone wydarzenia (czas + miejsce).

11. Podsumowanie (prosty trik)

Jeśli decydujesz w tej chwili – użyj „will”. Jeśli to było zaplanowane wcześniej – użyj „going to” lub Present Continuous.


🧐 Dziwak nr 12

„Would like” jako grzeczna forma „want”

 

🧐 Dziwak nr 12 – „Would like” jako grzeczna forma „want”

1. Krótki opis

W języku angielskim would like jest grzeczną, uprzejmą formą czasownika want. Oba znaczą „chcieć”, ale would like brzmi delikatniej i jest powszechnie używane w sytuacjach formalnych, w restauracjach, sklepach, czy w grzecznych prośbach i ofertach.

2. O co chodzi?

Polak często mówi wprost: „Chcę kawę” – w angielskim dosłowne I want coffee może zabrzmieć zbyt bezpośrednio, a nawet niegrzecznie w pewnych sytuacjach. Dlatego Anglik używa I would like, co jest odbierane jako uprzejme i neutralne.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Would w tej konstrukcji działa jak „łagodnik” – osłabia bezpośredniość czasownika want. To przykład tzw. softening language, czyli uprzejmego języka, który jest kluczowy w kulturze anglosaskiej, gdzie bezpośrednie formy mogą być odbierane jako zbyt ostre.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Form: subject + would like + object / to + verb Examples: I would like a coffee. / I would like to speak to the manager.

Would like is a polite alternative to want. Use it for requests, offers, and when ordering food or drinks.

5. Użycie 1 – Zamawianie w restauracji/sklepie

  • I would like a cup of tea, please. – „Poproszę filiżankę herbaty.”
  • We’d like two tickets to the concert. – „Poprosimy dwa bilety na koncert.”
  • She would like the chicken soup. – „Ona poprosi zupę z kurczaka.”

6. Użycie 2 – Wyrażanie chęci w uprzejmy sposób

  • I’d like to visit Paris one day. – „Chciałbym kiedyś odwiedzić Paryż.”
  • They would like to learn English. – „Chcieliby nauczyć się angielskiego.”
  • We’d like to buy a house near the beach. – „Chcielibyśmy kupić dom blisko plaży.”

7. Użycie 3 – Oferty i propozycje

  • Would you like some coffee? – „Czy chciałbyś kawy?”
  • Would you like to join us for dinner? – „Chciałbyś do nas dołączyć na kolację?”
  • Would you like another slice of cake? – „Chciałbyś kolejny kawałek ciasta?”

8. Kontrast: „want” vs „would like”

  • I want coffee. – brzmi bezpośrednio, jak polecenie (ok w nieformalnych rozmowach z bliskimi).
  • I would like coffee. – brzmi grzecznie i neutralnie (lepsze w restauracji lub z nieznajomymi).

9. Częste błędy Polaków

  • ❌ I want a coffee, please. (zbyt bezpośrednie w formalnym kontekście) ➜ ✅ I would like a coffee, please.
  • ❌ Mylenie skrótu „I’d” z „I’d” od „I had” – tu oznacza „I would”.
  • ❌ Zapominanie o „to” przy czasownikach: ❌ I’d like go home ➜ ✅ I’d like to go home

10. Mini-ściąga

  • Would like + rzeczownik – I’d like a coffee.
  • Would like + to + czasownik – I’d like to travel.
  • Would you like…? – forma pytania jako oferta/propozycja.

11. Podsumowanie (prosty trik)

Jeśli mówisz w sklepie, restauracji lub chcesz być uprzejmy – użyj would like zamiast want. Want zostaw na rozmowy z rodziną i przyjaciółmi w sytuacjach nieformalnych.


🧐 Dziwak nr 13

„Much / Many / A lot of”


 

🧐 Dziwak nr 13 – „Much / Many / A lot of” – różne dla policzalnych i niepoliczalnych

1. Krótki opis

W języku angielskim wybór między much, many i a lot of zależy od tego, czy rzeczownik jest policzalny czy niepoliczalny. W polskim używamy jednego słowa („dużo”) dla obu typów rzeczowników, co może prowadzić do błędów.

2. O co chodzi?

Polak powie: „Mam dużo książek” i „Mam dużo pieniędzy” – w obu przypadkach „dużo” jest takie samo. Anglik musi wybrać: many books (książki – policzalne) albo much money (pieniądze – niepoliczalne).

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Angielski dzieli rzeczowniki na countable nouns (policzalne) i uncountable nouns (niepoliczalne). Dla każdego typu istnieją osobne określniki ilości. W mowie potocznej a lot of działa dla obu typów i jest neutralnym, bezpiecznym wyborem.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

many → rzeczowniki policzalne w liczbie mnogiej (questions/negatives, czasem w formalnym stylu twierdzeń) much → rzeczowniki niepoliczalne (questions/negatives, formalny styl twierdzeń) a lot of / lots of → oba typy rzeczowników, w zdaniach twierdzących i mowie potocznej

5. Użycie 1 – Many (policzalne)

  • Do you have many friends? – „Masz wielu przyjaciół?”
  • I don’t have many books. – „Nie mam wielu książek.”
  • There aren’t many cars in the street. – „Na ulicy nie ma wielu samochodów.”

6. Użycie 2 – Much (niepoliczalne)

  • Do you have much time? – „Masz dużo czasu?”
  • We don’t have much sugar. – „Nie mamy dużo cukru.”
  • There isn’t much water in the bottle. – „W butelce nie ma dużo wody.”

7. Użycie 3 – A lot of (oba typy)

  • I have a lot of friends. – „Mam wielu przyjaciół.”
  • I have a lot of money. – „Mam dużo pieniędzy.”
  • She has a lot of homework today. – „Ona ma dziś dużo pracy domowej.”

8. Użycie 4 – Lots of (potocznie, oba typy)

  • We have lots of apples. – „Mamy mnóstwo jabłek.”
  • They have lots of energy. – „Mają mnóstwo energii.”
  • There are lots of problems to solve. – „Jest mnóstwo problemów do rozwiązania.”

9. Częste błędy Polaków

  • ❌ Much books ➜ ✅ Many books
  • ❌ Many money ➜ ✅ Much money
  • ❌ Stosowanie „much” i „many” w każdym twierdzeniu – w mowie potocznej zwykle lepiej „a lot of”.

10. Mini-ściąga

  • Many – policzalne (friends, cars, books)
  • Much – niepoliczalne (water, money, sugar)
  • A lot of / lots of – oba typy, bezpieczne w mowie codziennej

11. Podsumowanie (prosty trik)

Zastanów się: czy możesz policzyć w liczbie mnogiej? Jeśli tak → many. Jeśli nie → much. Nie wiesz? Chcesz być neutralny? → a lot of.


🧐 Dziwak nr 14

„There is / There are”

 

🧐 Dziwak nr 14 – „There is / There are”

1. Krótki opis

W języku angielskim konstrukcje there is i there are służą do mówienia, że coś istnieje lub znajduje się w danym miejscu. W polskim zwykle po prostu zaczynamy zdanie od „jest” lub „są” – ale w angielskim trzeba użyć specjalnego „there” + czasownik „be”.

2. O co chodzi?

W polskim: „Na stole jest książka” – zaczynamy od miejsca i rzeczy. W angielskim: There is a book on the table – używamy „there” jako pustego podmiotu, żeby wprowadzić informację o istnieniu czegoś.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

W języku angielskim podmiot jest wymagany w każdym zdaniu – nie można go pominąć, jak w polskim. „There” pełni rolę tzw. dummy subject – pustego podmiotu, który wypełnia tę gramatyczną potrzebę. Prawdziwym podmiotem jest rzecz, o której mówimy, ale pojawia się ona dopiero po czasowniku.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Form: there + be + subject + place/time (opcjonalnie) Singular: There is a cat in the garden. Plural: There are two cats in the garden.

Use there is with singular or uncountable nouns. Use there are with plural countable nouns.

5. Użycie 1 – Istnienie czegoś

  • There is a new shop in town. – „W mieście jest nowy sklep.”
  • There are many restaurants near the station. – „Jest wiele restauracji blisko stacji.”
  • There is some milk in the fridge. – „W lodówce jest trochę mleka.”

6. Użycie 2 – Opisywanie sytuacji

  • There is a problem we need to solve. – „Jest problem, który musimy rozwiązać.”
  • There are three people waiting for you. – „Czekają na ciebie trzy osoby.”
  • There is nothing we can do now. – „Nie ma nic, co możemy teraz zrobić.”

7. Użycie 3 – W pytaniach i przeczeniach

  • Is there a bank nearby? – „Czy jest bank w pobliżu?”
  • Are there any chairs in this room? – „Czy w tym pokoju są jakieś krzesła?”
  • There isn’t any bread left. – „Nie zostało już chleba.”

8. Częste błędy Polaków

  • ❌ Pomijanie „there” – Is a cat in the garden ➜ ✅ There is a cat in the garden
  • ❌ Zła liczba – There is two apples ➜ ✅ There are two apples
  • ❌ Mylenie „there” (tam) z „there” w tej konstrukcji – tutaj „there” nie oznacza miejsca.

9. Mini-ściąga

  • There is – liczba pojedyncza lub niepoliczalne.
  • There are – liczba mnoga policzalnych.
  • Zawsze potrzebne, gdy mówimy, że coś istnieje lub jest gdzieś obecne.

10. Podsumowanie (prosty trik)

Myśl o „there” jako o wstępie do zdania, który mówi: „Hej, coś istnieje i zaraz ci powiem co i gdzie”. Bez „there” zdanie będzie brzmiało dla Anglika dziwnie lub niegramatycznie.


🧐 Dziwak nr 15

„Used to” vs „Be used to”

 

🧐 Dziwak nr 15 – „Used to” vs „Be used to”

1. Krótki opis

W angielskim used to i be used to wyglądają podobnie, ale znaczą coś zupełnie innego. Used to + czasownik mówi o czynnościach lub stanach, które były prawdziwe w przeszłości, ale już takie nie są. Be used to + rzeczownik / czasownik z -ing oznacza „być przyzwyczajonym do czegoś”.

2. O co chodzi?

Polak często tłumaczy oba jako „przyzwyczaić się” lub „zwykle coś robić”, co prowadzi do zamieszania. W angielskim jednak to dwa różne „dziwaki”:

  • I used to play football. – „Kiedyś grałem w piłkę” (teraz już nie gram).
  • I am used to playing football. – „Jestem przyzwyczajony do grania w piłkę” (to dla mnie normalne).

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Used to jest konstrukcją czasową odnoszącą się wyłącznie do przeszłości. Be used to jest wyrażeniem opisującym stan przyzwyczajenia – może dotyczyć przeszłości, teraźniejszości lub przyszłości. To, co je łączy, to tylko podobne brzmienie, a nie funkcja gramatyczna.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Used to + base verb → past habit or state, no longer true. Be used to + noun / verb-ing → be accustomed to something, comfortable with it.

Uwaga: w be used to „to” jest przyimkiem, więc po nim rzeczownik lub czasownik z końcówką -ing, a w used to „to” jest częścią konstrukcji czasowej i po nim dajemy czasownik w podstawowej formie.

5. Użycie 1 – Used to (przyzwyczajenia/stany w przeszłości)

  • I used to live in London. – „Kiedyś mieszkałem w Londynie.”
  • She used to be a teacher. – „Kiedyś była nauczycielką.”
  • We used to go fishing every weekend. – „Kiedyś chodziliśmy na ryby w każdy weekend.”

6. Użycie 2 – Be used to (być przyzwyczajonym)

  • I am used to cold weather. – „Jestem przyzwyczajony do zimnej pogody.”
  • He is used to getting up early. – „On jest przyzwyczajony do wstawania wcześnie.”
  • They are used to working under pressure. – „Są przyzwyczajeni do pracy pod presją.”

7. Porównanie w praktyce

  • ❌ I am used to play football. – błędnie, bo po „be used to” musi być -ing ➜ ✅ I am used to playing football.
  • ❌ I used to playing football. – błędnie, bo „used to” wymaga czasownika w podstawowej formie ➜ ✅ I used to play football.

8. Częste błędy Polaków

  • Mylenie „used to” i „be used to” przez podobny zapis.
  • Zapominanie o -ing po „be used to”.
  • Używanie „used to” w teraźniejszości (co jest błędem – wtedy trzeba „be used to”).

9. Mini-ściąga

  • Used to + verb – o przeszłości, już nieprawdziwe.
  • Be used to + noun/-ing – przyzwyczajony (teraz lub w innym czasie).

10. Podsumowanie (prosty trik)

Jeśli mówisz „kiedyś tak było, ale już nie” – użyj used to. Jeśli mówisz „to jest dla mnie normalne” – użyj be used to.


🧐 Dziwak nr 16

„It’s time” / „It’s high time”

 

🧐 Dziwak nr 16 – „It’s time” / „It’s high time”

1. Krótki opis

Wyrażenia It’s time i It’s high time oznaczają, że coś powinno się wydarzyć teraz lub już dawno temu. Różnica polega na tym, że It’s high time brzmi mocniej i sugeruje, że już jesteśmy spóźnieni z daną czynnością.

2. O co chodzi?

W polskim powiemy: „Czas iść spać” lub „Najwyższy czas, żeby to zrobić”. W angielskim mamy podobne wyrażenia, ale ważne jest to, że często używa się po nich formy czasownika w czasie przeszłym, nawet jeśli mówimy o teraźniejszości lub przyszłości.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

W konstrukcji It’s time + past simple czas przeszły nie oznacza przeszłości, tylko jest użyty do wyrażenia tzw. trybu łączącego (subjunctive) – czyli mówienia, że coś powinno się wydarzyć teraz lub już dawno. W ten sposób Anglik pokazuje, że jest pewne opóźnienie w wykonaniu danej czynności.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

It’s time (for sb) to + verb → neutralne stwierdzenie, że czas coś zrobić. It’s (high) time + past simple → mocniejsze stwierdzenie, często z nutą pretensji, że coś powinno było już się wydarzyć.

„High” w It’s high time dodaje emocji i pilności – „najwyższy czas”.

5. Użycie 1 – Neutralne „It’s time to…”

  • It’s time to go home. – „Czas iść do domu.”
  • It’s time for dinner. – „Czas na obiad.”
  • It’s time to start the meeting. – „Czas rozpocząć spotkanie.”

6. Użycie 2 – „It’s time + past simple” (opóźnienie)

  • It’s time we left. – „Czas, żebyśmy wyszli.” (powinniśmy wyjść już teraz)
  • It’s time you cleaned your room. – „Czas, żebyś posprzątał pokój.”
  • It’s time they fixed this problem. – „Czas, żeby naprawili ten problem.”

7. Użycie 3 – „It’s high time + past simple” (silne nacisk)

  • It’s high time you learned to drive. – „Najwyższy czas, żebyś nauczył się jeździć.”
  • It’s high time we made a decision. – „Najwyższy czas, żebyśmy podjęli decyzję.”
  • It’s high time they paid their debts. – „Najwyższy czas, żeby spłacili swoje długi.”

8. Częste błędy Polaków

  • ❌ It’s time we will go ➜ ✅ It’s time we went
  • ❌ Mylenie „It’s high time” z „It’s about time” – choć oba są podobne, „about” jest potoczniejsze.
  • ❌ Zapominanie o formie przeszłej po „It’s high time” przy mówieniu o teraźniejszości.

9. Mini-ściąga

  • It’s time to… – neutralnie, teraźniejszość/przyszłość.
  • It’s time + past simple – pilne, opóźnione działanie.
  • It’s high time + past simple – bardzo pilne, często z nutą krytyki.

10. Podsumowanie (prosty trik)

Chcesz powiedzieć „czas coś zrobić” ➜ użyj It’s time to. Chcesz dodać „powinno to być zrobione już dawno” ➜ użyj It’s (high) time + past simple.


🧐 Dziwak nr 17

„Would rather”

 

🧐 Dziwak nr 17 – „Would rather”

1. Krótki opis

Wyrażenie would rather oznacza „wolałbym/wolałabym” i służy do wyrażania preferencji. Może odnosić się do teraźniejszości, przyszłości lub przeszłości, a jego budowa różni się w zależności od tego, o czyjej czynności mówimy.

2. O co chodzi?

W polskim powiemy: „Wolałbym zostać w domu” lub „Wolałbym, żebyś ty to zrobił”. W angielskim: I would rather stay at home albo I would rather you did it – i tu pojawia się różnica: gdy mówimy o cudzej czynności, używamy formy czasownika w czasie przeszłym (past simple), nawet jeśli chodzi o teraźniejszość lub przyszłość.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Angielski w takich konstrukcjach korzysta z tzw. „past subjunctive” – formy czasu przeszłego używanej do mówienia o sytuacjach hipotetycznych lub życzeniach. Dlatego I would rather you came oznacza „Wolałbym, żebyś przyszedł” (teraz/przyszłość), mimo że „came” to formalnie czas przeszły.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Would rather + base verb → when talking about your own action. Would rather + subject + past simple → when talking about someone else's action (present/future meaning). Would rather + have + past participle → preference about the past.

5. Użycie 1 – Moja czynność (teraźniejszość/przyszłość)

  • I would rather stay at home tonight. – „Wolałbym zostać dziś w domu.”
  • She would rather eat pizza than pasta. – „Ona wolałaby zjeść pizzę niż makaron.”
  • We’d rather leave early. – „Wolelibyśmy wyjść wcześniej.”

6. Użycie 2 – Cudza czynność (teraźniejszość/przyszłość)

  • I would rather you stayed here. – „Wolałbym, żebyś został tutaj.”
  • He would rather we didn’t talk about it. – „Wolałby, żebyśmy o tym nie rozmawiali.”
  • They’d rather you helped them tomorrow. – „Woleliby, żebyś im pomógł jutro.”

7. Użycie 3 – Preferencja o przeszłości

  • I would rather have stayed at home yesterday. – „Wolałbym wczoraj zostać w domu.”
  • She would rather have told the truth. – „Wolałaby powiedzieć prawdę.”
  • We’d rather have gone by train. – „Wolelibyśmy pojechać pociągiem.”

8. Częste błędy Polaków

  • ❌ I would rather you come ➜ ✅ I would rather you came
  • ❌ Mylenie z „prefer” – choć znaczenie podobne, „prefer” jest bardziej formalne i nie wymaga trybu przeszłego.
  • ❌ Używanie „would rather” z czasem przyszłym (will) ➜ w tej konstrukcji nie używa się „will”.

9. Mini-ściąga

  • would rather + base verb – moja czynność teraz/przyszłość.
  • would rather + subject + past simple – cudza czynność teraz/przyszłość.
  • would rather have + past participle – preferencja dotycząca przeszłości.

10. Podsumowanie (prosty trik)

Jeśli chodzi o siebie – czasownik w podstawowej formie. Jeśli chodzi o kogoś – czasownik w formie przeszłej. Jeśli mówisz o przeszłości – „have” + 3 forma czasownika.


🧐 Dziwak nr 18

„Mind” w pytaniach i zdaniach

 

🧐 Dziwak nr 18 – „Mind” w pytaniach i zdaniach

1. Krótki opis

Czasownik mind w języku angielskim oznacza „mieć coś przeciwko”, a nie – jak wielu myśli – „myśleć” (to jest think). Najczęściej używa się go w pytaniach i przeczeniach, aby grzecznie zapytać o zgodę lub wyrazić brak sprzeciwu.

2. O co chodzi?

W polskim pytamy: „Czy masz coś przeciwko…?” albo mówimy: „Nie mam nic przeciwko…”. W angielskim mówimy: Do you mind…? lub I don’t mind… – i po „mind” stosujemy czasownik z końcówką -ing.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Mind ma swoje źródło w znaczeniu „przejmować się czymś” lub „sprzeciwiać się czemuś”. W pytaniu „Do you mind…?” w dosłownym tłumaczeniu pytamy: „Czy przeszkadza ci…?”, a w odpowiedzi „I don’t mind” – „Nie przeszkadza mi”.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Do you mind + verb-ing…? → polite request, asking for permission. I don’t mind + verb-ing… → no objection. Would you mind + verb-ing…? → even more polite request.

Po „mind” zawsze używamy czasownika w formie -ing, a nie w formie podstawowej.

5. Użycie 1 – Pytania o zgodę

  • Do you mind opening the window? – „Czy masz coś przeciwko, żeby otworzyć okno?”
  • Would you mind helping me? – „Czy miałbyś coś przeciwko, żeby mi pomóc?”
  • Do you mind if I sit here? – „Czy masz coś przeciwko, jeśli tu usiądę?”

6. Użycie 2 – Wyrażanie braku sprzeciwu

  • I don’t mind waiting. – „Nie mam nic przeciwko czekaniu.”
  • She doesn’t mind working late. – „Ona nie ma nic przeciwko pracy do późna.”
  • We don’t mind walking instead of taking the bus. – „Nie mamy nic przeciwko, żeby iść pieszo zamiast jechać autobusem.”

7. Użycie 3 – W przeczeniach jako sprzeciw

  • I mind people being late. – „Przeszkadza mi, gdy ludzie się spóźniają.”
  • She minds her neighbours making noise. – „Przeszkadza jej, że sąsiedzi hałasują.”
  • Do you mind me smoking? – „Czy przeszkadza ci, że palę?”

8. Częste błędy Polaków

  • ❌ Do you mind to open the window? ➜ ✅ Do you mind opening the window?
  • ❌ Mylenie „mind” z „think” – „Do you think” to pytanie o opinię, nie o zgodę.
  • ❌ Odpowiadanie „Yes” w znaczeniu „tak, proszę” – w pytaniach z „Do you mind…?” odpowiedź „Yes” oznacza, że masz coś przeciwko!

9. Mini-ściąga

  • Pytanie o zgodę: Do you mind + -ing…?
  • Bardzo grzecznie: Would you mind + -ing…?
  • Brak sprzeciwu: I don’t mind + -ing…

10. Podsumowanie (prosty trik)

Po „mind” zawsze dajemy czasownik z -ing. Pamiętaj, że „Do you mind…?” nie pyta o opinię, tylko o to, czy coś komuś przeszkadza.


🧐 Dziwak nr 19

„At the end” vs „In the end”

 

🧐 Dziwak nr 19 – „At the end” vs „In the end”

1. Krótki opis

Oba wyrażenia wyglądają podobnie, ale znaczą co innego. At the end odnosi się do konkretnego momentu w czasie lub miejsca (fizyczny lub w narracji). In the end oznacza „w końcu” / „ostatecznie” i ma charakter bardziej abstrakcyjny.

2. O co chodzi?

W polskim oba mogą się tłumaczyć jako „na końcu”, ale w angielskim rozróżniamy: – At the end = „na końcu czegoś” (fizyczne miejsce lub moment w czasie). – In the end = „ostatecznie”, „finalnie” (po procesie lub serii zdarzeń).

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

At wskazuje punkt w przestrzeni lub w czasie – dlatego at the end odnosi się do konkretu. In w in the end ma znaczenie „w rezultacie” – patrzymy z perspektywy całego procesu, nie punktu.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

At the end (of something) → specific time or place at the finish point of something. In the end → eventually, after everything is considered.

Po at the end często pojawia się „of” + rzeczownik, np. at the end of the day.

5. Użycie 1 – At the end (konkretny moment/miejsce)

  • At the end of the street there is a park. – „Na końcu ulicy jest park.”
  • We left at the end of the movie. – „Wyszliśmy na końcu filmu.”
  • At the end of the lesson, the teacher gave us homework. – „Na końcu lekcji nauczyciel dał nam pracę domową.”

6. Użycie 2 – In the end (ostatecznie)

  • In the end, we decided to stay home. – „Ostatecznie zdecydowaliśmy się zostać w domu.”
  • He tried many jobs, but in the end he became a teacher. – „Próbował wielu prac, ale w końcu został nauczycielem.”
  • In the end, everything turned out fine. – „Ostatecznie wszystko wyszło dobrze.”

7. Porównanie w praktyce

  • ❌ In the end of the street… ➜ ✅ At the end of the street…
  • ❌ At the end, we decided to go. ➜ ✅ In the end, we decided to go.

8. Częste błędy Polaków

  • Mylenie obu form, bo w polskim oba mogą być „na końcu”.
  • Zapominanie o „of” po „at the end” przy mówieniu o konkretnych rzeczach.
  • Używanie „at the end” w znaczeniu „ostatecznie” – to zawsze „in the end”.

9. Mini-ściąga

  • At the end (of…) → fizyczny lub czasowy punkt końcowy.
  • In the end → efekt końcowy po procesie, „ostatecznie”.

10. Podsumowanie (prosty trik)

Jeśli możesz dodać „of something” – użyj at the end. Jeśli chodzi o rezultat po dłuższym procesie – użyj in the end.


🧐 Dziwak nr 20

„By” vs „Until”

 

🧐 Dziwak nr 20 – „By” vs „Until”

1. Krótki opis

Oba słowa dotyczą czasu, ale znaczą co innego. By oznacza „najpóźniej do… (moment w czasie)”, a until – „aż do… (moment w czasie, włącznie)”.

2. O co chodzi?

W polskim często powiemy „do poniedziałku” i nie rozróżnimy czy chodzi o termin graniczny („najpóźniej w poniedziałek”), czy o trwanie czynności do poniedziałku włącznie. W angielskim: – by Monday = nie później niż w poniedziałek (termin graniczny). – until Monday = od teraz aż do poniedziałku włącznie (ciągłość trwania).

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

By skupia się na punkcie w czasie, który jest ostatecznym terminem wykonania czegoś. Until podkreśla trwanie akcji bez przerwy aż do wskazanego momentu.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

By + specific time → deadline, action can happen earlier. Until/till + specific time → continuous action, does not stop before that moment.

Till to mniej formalna wersja „until”.

5. Użycie 1 – By (termin graniczny)

  • Please finish the report by Friday. – „Proszę skończyć raport najpóźniej do piątku.”
  • We have to be home by 10 p.m. – „Musimy być w domu najpóźniej o 22:00.”
  • I’ll call you by the end of the day. – „Zadzwonię do ciebie najpóźniej do końca dnia.”

6. Użycie 2 – Until (ciągłość trwania)

  • I will wait here until you arrive. – „Poczekam tutaj, aż przyjedziesz.”
  • She worked until midnight. – „Pracowała do północy.”
  • We lived in London until 2015. – „Mieszkaliśmy w Londynie do 2015 roku.”

7. Porównanie w praktyce

  • I will finish the project by Monday. – Ukończę projekt najpóźniej w poniedziałek (może być wcześniej).
  • I will work until Monday. – Będę pracował do poniedziałku włącznie (cały czas).

8. Częste błędy Polaków

  • Mylenie „by” i „until” w terminach – „by” to termin graniczny, „until” to trwanie.
  • Używanie „by” w znaczeniu „aż do” – to jest zawsze „until/till”.
  • Zapominanie, że po „by” może być godzina, dzień, data, a po „until” czynność ciągła.

9. Mini-ściąga

  • By → najpóźniej do… (deadline, może być wcześniej).
  • Until → aż do… (ciągłość trwania, włącznie).
  • Till → to samo co „until”, mniej formalne.

10. Podsumowanie (prosty trik)

Jeśli mówisz o terminie granicznym – użyj by. Jeśli mówisz o trwaniu akcji do pewnego momentu – użyj until/till.


🧐 Dziwak nr 21

„Used to” vs „Be used to”


 

🧐 Dziwak nr 21 – „Used to” vs „Be used to” vs „Get used to”

1. Krótki opis

Trzy bardzo podobne konstrukcje, które potrafią mocno namieszać. Used to + base verb mówi o czynnościach lub stanach z przeszłości, które już się nie dzieją. Be used to + noun/verb-ing oznacza „być przyzwyczajonym do…”. Get used to + noun/verb-ing oznacza „przyzwyczajać się do…”.

2. O co chodzi?

W polskim mamy jedno „być/przyzwyczajać się”, ale w angielskim te trzy formy mają różne konstrukcje gramatyczne i inne znaczenie. Kluczowe jest rozróżnienie, czy mówimy o przeszłym nawyku, aktualnym przyzwyczajeniu czy procesie przyzwyczajania się.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Used to w przeszłości wyraża powtarzalność lub stan, który minął. Be used to podkreśla stan przyzwyczajenia w teraźniejszości lub przeszłości. Get used to pokazuje proces dochodzenia do tego stanu.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Used to + base verb → past habit or state, no longer true. Be used to + noun/verb-ing → be accustomed to, comfortable with. Get used to + noun/verb-ing → become accustomed to over time.

Po „be used to” i „get used to” to nie jest bezokolicznik – po „to” dajemy rzeczownik lub czasownik z -ing.

5. Użycie 1 – Used to (przeszły nawyk lub stan)

  • I used to play football every weekend. – „Kiedyś grałem w piłkę co weekend.”
  • She used to live in Paris. – „Ona kiedyś mieszkała w Paryżu.”
  • We didn’t use to have a car. – „Kiedyś nie mieliśmy samochodu.”

6. Użycie 2 – Be used to (być przyzwyczajonym)

  • I am used to waking up early. – „Jestem przyzwyczajony do wstawania wcześnie.”
  • He is used to the cold weather. – „On jest przyzwyczajony do zimnej pogody.”
  • They were used to working long hours. – „Byli przyzwyczajeni do pracy przez długie godziny.”

7. Użycie 3 – Get used to (przyzwyczajać się)

  • I’m getting used to my new job. – „Przyzwyczajam się do mojej nowej pracy.”
  • She will get used to living alone. – „Ona przyzwyczai się do mieszkania sama.”
  • It took me a while to get used to the noise. – „Zajęło mi trochę czasu, żeby się przyzwyczaić do hałasu.”

8. Porównanie w praktyce

  • I used to get up early. – Kiedyś wstawałem wcześnie (już nie).
  • I am used to getting up early. – Jestem przyzwyczajony do wstawania wcześnie.
  • I am getting used to getting up early. – Przyzwyczajam się do wstawania wcześnie.

9. Częste błędy Polaków

  • Mylenie „used to” z „be used to” – to pierwsze opisuje przeszłe nawyki, drugie przyzwyczajenie.
  • Używanie bezokolicznika po „be used to” – po tym „to” zawsze -ing lub rzeczownik.
  • Zapominanie, że „used to” w pytaniach i przeczeniach wymaga „did” (Did you use to…?).

10. Mini-ściąga

  • Used to + base verb – przeszły nawyk lub stan (już nieaktualny).
  • Be used to + noun/-ing – stan przyzwyczajenia.
  • Get used to + noun/-ing – proces przyzwyczajania się.

11. Podsumowanie (prosty trik)

„Used to” = kiedyś tak było, już nie. „Be used to” = jestem do tego przyzwyczajony. „Get used to” = uczę się z tym żyć.


🧐 Dziwak nr 22

„Say” vs „Tell”

 

🧐 Dziwak nr 22 – „Say” vs „Tell”

1. Krótki opis

Oba słowa znaczą „powiedzieć”, ale używa się ich w innych konstrukcjach. Say skupia się na treści wypowiedzi, a tell – na osobie, do której mówimy.

2. O co chodzi?

W polskim nie ma wyraźnej różnicy między „mówić” a „powiedzieć komuś”, ale w angielskim wybór zależy od struktury zdania. – Say = powiedzieć coś (bez wskazania adresata). – Tell = powiedzieć komuś coś (z adresatem).

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

„Tell” historycznie oznaczało „przekazywać komuś” – dlatego zawsze wymaga odbiorcy informacji. „Say” koncentruje się na samych słowach, a nie na tym, kto je słyszy.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Say + (something) → to utter words, without necessarily naming the listener. Tell + someone + (something) → to inform or instruct a person directly.

Po „tell” zawsze jest osoba (lub zaimek osobowy) jako odbiorca: tell me, tell him, tell Anna.

5. Użycie 1 – Say (treść wypowiedzi)

  • She said she was tired. – „Ona powiedziała, że jest zmęczona.”
  • What did he say? – „Co on powiedział?”
  • He said, “I’m leaving now.” – „Powiedział: 'Wychodzę teraz.'”

6. Użycie 2 – Tell (osoba + treść)

  • She told me she was tired. – „Ona powiedziała mi, że jest zmęczona.”
  • Tell him the truth. – „Powiedz mu prawdę.”
  • They told us to wait outside. – „Powiedzieli nam, żebyśmy czekali na zewnątrz.”

7. Porównanie w praktyce

  • ❌ He said me the story. ➜ ✅ He told me the story.
  • ❌ She told, “I’m tired.” ➜ ✅ She said, “I’m tired.”

8. Częste błędy Polaków

  • Dodawanie osoby po „say” – tego się nie robi (chyba że z „to”: say to someone).
  • Zapominanie o osobie po „tell” – zawsze musi być odbiorca.
  • Używanie „tell” w cytatach bez odbiorcy – to zawsze „say”.

9. Mini-ściąga

  • Say → treść, bez osoby (lub z „to” + osoba).
  • Tell → osoba + treść.

10. Podsumowanie (prosty trik)

„Say” = co ktoś powiedział. „Tell” = komu i co powiedział.


🧐 Dziwak nr 23

„Do” jako czasownik pomocniczy i pełny

 

🧐 Dziwak nr 23 – „Do” jako czasownik pomocniczy i pełny

1. Krótki opis

Słowo do może pełnić dwie zupełnie różne funkcje w zdaniu: – czasownik pomocniczy (do tworzenia pytań, przeczeń i podkreśleń) – czasownik pełny (oznaczający „robić”).

2. O co chodzi?

W polskim nie mamy specjalnego słowa do budowania pytań w czasie teraźniejszym prostym – po prostu zmieniamy szyk lub intonację. W angielskim do jako operator jest konieczne w pytaniach i przeczeniach w Present Simple (i Past Simple – wtedy „did”). Ale to samo słowo może też znaczyć „robić” w sensie wykonywania czynności.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Angielski wymaga czasownika pomocniczego, żeby zaznaczyć formę pytającą lub przeczącą w czasach prostych. Historycznie „do” było zwykłym czasownikiem („robić”), ale z czasem zaczęło pełnić też funkcję gramatyczną – i tak zostało.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Do/Does → Present Simple, pytania i przeczenia. Did → Past Simple, pytania i przeczenia. Do jako pełny czasownik → „perform an action”.

W zdaniach twierdzących w Present Simple nie używamy „do” jako operatora – chyba że w celu podkreślenia („I do like it!”).

5. Użycie 1 – „Do” jako czasownik pomocniczy

  • Do you like coffee? – „Lubisz kawę?”
  • She doesn’t work here. – „Ona tu nie pracuje.”
  • Did they watch the movie? – „Czy oni oglądali ten film?”

6. Użycie 2 – „Do” jako pełny czasownik

  • I always do my homework after dinner. – „Zawsze odrabiam lekcje po kolacji.”
  • She is doing the dishes. – „Ona zmywa naczynia.”
  • We did a lot of work yesterday. – „Zrobiliśmy wczoraj dużo pracy.”

7. Użycie 3 – „Do” jako podkreślenie

  • I do like your new haircut! – „Naprawdę podoba mi się twoja nowa fryzura!”
  • He does work here, believe me. – „On tu naprawdę pracuje, uwierz mi.”
  • We did try to call you. – „Naprawdę próbowaliśmy do ciebie zadzwonić.”

8. Porównanie w praktyce

  • Do you speak English? – operator (pytanie).
  • I do my job well. – pełny czasownik („robić”).
  • I do like my job. – podkreślenie (emfaza).

9. Częste błędy Polaków

  • Zapominanie o „do/does/did” w pytaniach i przeczeniach w czasach prostych.
  • Mylenie funkcji „do” – w operatorze nie ma znaczenia „robić”.
  • Używanie „do” w twierdzeniach bez potrzeby (chyba że chodzi o emfatyczne podkreślenie).

10. Mini-ściąga

  • „Do” – operator w pytaniach i przeczeniach (Present/Past Simple).
  • „Do” – pełny czasownik = „robić”.
  • „Do” – emfaza = „naprawdę” (emocjonalne podkreślenie).

11. Podsumowanie (prosty trik)

Jeśli „do” jest obok innego czasownika w pytaniu/przeczeniu – to operator. Jeśli „do” stoi samodzielnie z rzeczownikiem – to znaczy „robić”. Jeśli „do” jest w zdaniu twierdzącym z innym czasownikiem – to emfaza.


🧐 Dziwak nr 24

„Look” w różnych znaczeniach

 

🧐 Dziwak nr 24 – „Look” w różnych znaczeniach

1. Krótki opis

Słowo look to prawdziwy kameleon językowy – w zależności od dodanego przyimka lub konstrukcji zmienia swoje znaczenie. Może oznaczać „patrzeć”, „szukać”, „opiekować się” czy „oczekiwać na coś z niecierpliwością”.

2. O co chodzi?

W polskim słowo „patrzeć” nie łączy się tak swobodnie z przyimkami, a znaczenia są zazwyczaj odrębne. W angielskim jednak przyimek po „look” może całkowicie zmienić sens zdania – i nie zawsze jest on dosłowny.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Angielski często tworzy nowe znaczenia czasowników, łącząc je z przyimkami lub przysłówkami – to tzw. phrasal verbs. „Look” jest jednym z najczęściej używanych w ten sposób, dlatego nabrał wielu różnych znaczeń zależnych od kontekstu.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Look + (nothing) → direct your eyes to something. Look at → focus your eyes on something specific. Look for → search for something. Look after → take care of someone/something. Look forward to + noun/-ing → anticipate something with pleasure.

5. Użycie 1 – Look (patrzeć, wyglądać)

  • Look! There’s a rainbow. – „Patrz! Jest tęcza.”
  • You look tired. – „Wyglądasz na zmęczonego.”
  • Don’t look now, but he’s staring at you. – „Nie patrz teraz, ale on się na ciebie gapi.”

6. Użycie 2 – Look at (patrzeć na coś)

  • Look at that beautiful sunset. – „Spójrz na ten piękny zachód słońca.”
  • I’m looking at the menu. – „Patrzę na menu.”
  • He looked at me and smiled. – „Spojrzał na mnie i się uśmiechnął.”

7. Użycie 3 – Look for (szukać)

  • I’m looking for my keys. – „Szukam moich kluczy.”
  • They are looking for a new apartment. – „Szukają nowego mieszkania.”
  • She’s looking for a job in marketing. – „Ona szuka pracy w marketingu.”

8. Użycie 4 – Look after (opiekować się)

  • Can you look after the kids tonight? – „Możesz zająć się dziećmi dziś wieczorem?”
  • She looks after her elderly parents. – „Ona opiekuje się swoimi starszymi rodzicami.”
  • He’s looking after the garden while we’re away. – „On zajmuje się ogrodem, gdy nas nie ma.”

9. Użycie 5 – Look forward to (oczekiwać z niecierpliwością)

  • I’m looking forward to the weekend. – „Czekam z niecierpliwością na weekend.”
  • She’s looking forward to meeting you. – „Ona nie może się doczekać spotkania z tobą.”
  • We’re looking forward to going on holiday. – „Nie możemy się doczekać wyjazdu na wakacje.”

10. Porównanie w praktyce

  • Look – zwykłe patrzenie lub wyglądanie.
  • Look at – patrzenie na coś konkretnego.
  • Look for – szukanie.
  • Look after – opiekowanie się.
  • Look forward to – wyczekiwanie czegoś z radością.

11. Częste błędy Polaków

  • Mylenie „look for” z „look at” – pierwsze to „szukać”, drugie to „patrzeć na”.
  • Zapominanie o „to” po „look forward” – zawsze „look forward to”.
  • Dodawanie bezokolicznika po „look forward to” – powinien być rzeczownik lub czasownik z -ing.

12. Mini-ściąga

  • Look – patrzeć / wyglądać.
  • Look at – patrzeć na.
  • Look for – szukać.
  • Look after – opiekować się.
  • Look forward to – oczekiwać z radością.

13. Podsumowanie (prosty trik)

W angielskim przyimek po „look” to klucz do znaczenia. Ten sam czasownik + różne przyimki = zupełnie inne sensy.


🧐 Dziwak nr 25

„Since” vs „For” w kontekście czasu

 

🧐 Dziwak nr 25 – „Since” vs „For” w kontekście czasu

1. Krótki opis

Oba słowa odnoszą się do czasu trwania, ale since wskazuje moment rozpoczęcia, a for – okres trwania. Najczęściej używa się ich w czasach Perfect (Present Perfect, Present Perfect Continuous), choć for może też występować w innych czasach.

2. O co chodzi?

W polskim często używamy jednego słowa „od” lub „przez”, ale w angielskim wybór zależy od tego, czy mówimy od kiedy coś trwa, czy jak długo.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

„Since” dosłownie oznacza „od tamtego momentu” i wymaga podania punktu w czasie. „For” oznacza „przez (pewien okres)” i koncentruje się na długości trwania.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Since + point in time → starting point (e.g. 2010, Monday, last week). For + period of time → duration (e.g. 2 hours, three years, a long time).

W czasach Perfect oba wskazują, że czynność trwa do teraz, ale informują o innym aspekcie czasu.

5. Użycie 1 – Since (od konkretnego momentu)

  • I have lived here since 2010. – „Mieszkam tu od 2010 roku.”
  • She has been working since Monday. – „Ona pracuje od poniedziałku.”
  • It has been raining since last night. – „Pada od wczoraj wieczorem.”

6. Użycie 2 – For (przez jakiś okres)

  • I have lived here for 15 years. – „Mieszkam tu od 15 lat.”
  • She has been working for three days. – „Ona pracuje od trzech dni.”
  • It has been raining for hours. – „Pada od wielu godzin.”

7. Porównanie w praktyce

  • Since = punkt startowy: since 8 a.m., since last summer, since I met you.
  • For = długość czasu: for two weeks, for five minutes, for a long time.

8. Częste błędy Polaków

  • Używanie „since” z okresem czasu (❌ since two hours → ✅ for two hours).
  • Używanie „for” z konkretną datą (❌ for 2010 → ✅ since 2010).
  • Zapominanie, że „since” często wymaga czasu Perfect (choć bywa w Past Perfect i Present Simple w znaczeniu „od kiedy”).

9. Mini-ściąga

  • Since → punkt w czasie (od kiedy).
  • For → okres czasu (jak długo).

10. Podsumowanie (prosty trik)

„Since” = od kiedy (punkt startowy). „For” = jak długo (czas trwania).


🧐 Dziwak nr 26

„Borrow” vs „Lend”

 

🧐 Dziwak nr 26 – „Borrow” vs „Lend”

1. Krótki opis

Oba czasowniki oznaczają „pożyczać”, ale patrzą na sytuację z dwóch różnych perspektyw: borrow – pożyczać coś od kogoś (brać), lend – pożyczać coś komuś (dawać).

2. O co chodzi?

W polskim „pożyczyć” może oznaczać zarówno wzięcie, jak i danie komuś czegoś, a znaczenie ustalamy z kontekstu. W angielskim każda strona transakcji ma swój osobny czasownik.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Angielski lubi precyzyjnie oddzielać role w zdaniu. Dzięki temu od razu wiadomo, kto jest dającym, a kto biorącym pożyczkę. To eliminuje ryzyko nieporozumień.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Borrow = take something for a short time with the intention of returning it. Lend = give something to someone for a short time expecting it back.

Borrow is used by the person receiving. Lend is used by the person giving.

5. Użycie 1 – Borrow (brać)

  • Can I borrow your pen? – „Czy mogę pożyczyć twój długopis?”
  • I borrowed a book from the library. – „Pożyczyłem książkę z biblioteki.”
  • She borrowed my car yesterday. – „Ona wczoraj pożyczyła mój samochód.”

6. Użycie 2 – Lend (dawać)

  • Can you lend me your pen? – „Czy możesz pożyczyć mi swój długopis?”
  • The bank lent him some money. – „Bank pożyczył mu trochę pieniędzy.”
  • I lent my laptop to Sarah. – „Pożyczyłem mój laptop Sarze.”

7. Porównanie w praktyce

  • I borrowed a pen from Tom. – Wziąłem od Toma.
  • Tom lent me a pen. – Tom dał mi.

8. Częste błędy Polaków

  • Mylenie stron – używanie „borrow” w znaczeniu „pożyczyć komuś”.
  • Brak przyimków „from” (po borrow) i „to” (po lend) w odpowiednim miejscu.
  • Próba zastąpienia obu słów jednym – w angielskim to się nie uda.

9. Mini-ściąga

  • Borrow → brać od kogoś (from).
  • Lend → dawać komuś (to).

10. Podsumowanie (prosty trik)

Zapamiętaj: borrow = biorę, lend = lenduję (daję). Możesz też myśleć: borrow → od kogoś, lend → komuś.


🧐 Dziwak nr 27

„Hear” vs „Listen”

 

🧐 Dziwak nr 27 – „Hear” vs „Listen”

1. Krótki opis

Oba czasowniki dotyczą odbioru dźwięków, ale różnią się tym, czy mówimy o biernym odbiorze czy aktywnym słuchaniu. Hear – słyszeć (coś dociera do naszych uszu, bez wysiłku), Listen – słuchać (celowo kierujemy uwagę na dźwięk).

2. O co chodzi?

W polskim często mówimy „słucham” lub „słyszę” w podobnych sytuacjach, ale w angielskim różnica jest wyraźna – listen wymaga świadomej uwagi.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Angielski lubi odróżniać zmysłowy odbiór bodźców od świadomego działania. „Hear” opisuje zdolność lub fakt odbioru dźwięku, a „listen” – aktywną czynność koncentrowania się na tym dźwięku.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Hear = perceive sound with your ears, without effort. Listen (to) = pay attention to sound actively.

„Listen” prawie zawsze wymaga przyimka „to” przed obiektem.

5. Użycie 1 – Hear (bierne słyszenie)

  • I can hear birds outside. – „Słyszę ptaki na zewnątrz.”
  • Did you hear that noise? – „Czy słyszałeś ten hałas?”
  • She heard the phone ring. – „Usłyszała dzwonek telefonu.”

6. Użycie 2 – Listen (aktywnie słuchać)

  • Listen to this song, it’s amazing. – „Posłuchaj tej piosenki, jest świetna.”
  • He’s listening to the teacher. – „On słucha nauczyciela.”
  • Please listen carefully to the instructions. – „Proszę uważnie wysłuchać instrukcji.”

7. Porównanie w praktyce

  • I heard music – Docierała do mnie muzyka (biernie).
  • I was listening to music – Celowo jej słuchałem (aktywnie).

8. Częste błędy Polaków

  • Zapominanie o „to” po „listen” (❌ listen music → ✅ listen to music).
  • Używanie „hear” w kontekście aktywnego słuchania.
  • Mylenie czasów – „hear” bywa też używane w czasie przeszłym dla informacji, które ktoś „usłyszał” w sensie „dowiedział się”.

9. Mini-ściąga

  • Hear – słyszeć (biernie, naturalnie).
  • Listen (to) – słuchać (celowo, aktywnie).

10. Podsumowanie (prosty trik)

„Hear” = dźwięk dociera do ucha. „Listen” = skupiasz się na dźwięku.


🧐 Dziwak nr 28

„Do” vs „Make”

 

🧐 Dziwak nr 28 – „Do” vs „Make”

1. Krótki opis

Oba czasowniki mogą oznaczać „robić”, ale różnią się znaczeniem w zależności od kontekstu. Do – odnosi się do wykonywania czynności, pracy lub obowiązków. Make – odnosi się do tworzenia, wytwarzania lub powodowania czegoś nowego.

2. O co chodzi?

W polskim jedno „robić” obejmuje oba te znaczenia, ale w angielskim do i make są rozdzielone według tego, czy mówimy o procesie wykonywania, czy o tworzeniu efektu końcowego.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Angielski lubi jasno oddzielać działanie od wytworu. „Do” podkreśla samą czynność, „make” – jej rezultat lub produkt.

4. Reguła po angielsku (Grammar rule)

Do = perform a task, activity or duty (focus on action). Make = create, produce, cause something to exist (focus on result).

Niektóre wyrażenia trzeba zapamiętać, bo nie wynikają z logiki (collocations).

5. Użycie 1 – Do (czynności, obowiązki)

  • Do the homework. – „Zrób pracę domową.”
  • Do the dishes. – „Pozmywaj naczynia.”
  • Do some exercise. – „Poćwicz trochę.”

6. Użycie 2 – Make (tworzenie, wytwarzanie)

  • Make a cake. – „Upiecz ciasto.”
  • Make a plan. – „Zrób plan.”
  • Make a decision. – „Podejmij decyzję.”

7. Porównanie w praktyce

  • Do – skupienie na działaniu: Do your work.
  • Make – skupienie na efekcie: Make a report.

8. Częste błędy Polaków

  • Używanie „make” przy czynnościach (❌ make the homework → ✅ do the homework).
  • Używanie „do” przy tworzeniu rzeczy (❌ do a cake → ✅ make a cake).
  • Zapominanie, że wiele wyrażeń to stałe kolokacje i trzeba je zapamiętać.

9. Mini-ściąga

  • Do → czynność, obowiązek, proces.
  • Make → tworzenie, rezultat, wytwór.

10. Podsumowanie (prosty trik)

Do = robię coś (skupiam się na działaniu). Make = robię coś (skupiam się na efekcie).


🧐 Dziwak nr 29

„Set” i jego wiele twarzy


 

🧐 Dziwak specjalny – „Set” i jego wiele twarzy

1. Krótki opis

„Set” to jedno z najbogatszych w znaczenia słów w języku angielskim – ma ponad 200 różnych definicji w słowniku Oxford English Dictionary. Może być czasownikiem, rzeczownikiem lub przymiotnikiem, a jego znaczenie zależy głównie od kontekstu.

2. O co chodzi?

W polskim musimy często zmieniać całe słowo, aby oddać te różne znaczenia: „ustawić”, „umieścić”, „zastaw”, „zestaw”, „zachód” i wiele innych. W angielskim to wciąż ten sam wyraz – „set”.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Język angielski lubi wykorzystywać jeden rdzeń w różnych kontekstach, zamiast tworzyć zupełnie nowe słowa. To pozwala rozpoznawać znaczenie z kontekstu, a nie tylko z formy słowa.

4. Reguła po angielsku (Grammar note)

„Set” can be a verb (to put something in a place or condition), a noun (a group, collection, or arrangement), or an adjective (ready, fixed, determined).

Its meaning changes dramatically depending on the words around it (collocations and idioms).

5. Najczęstsze znaczenia słowa „set”

  1. Ustawić, umieścić (verb)
    • Set the glass on the table. – „Postaw szklankę na stole.”
    • She set the bag down. – „Odłożyła torbę.”
  2. Ustawić, wyregulować (verb)
    • Set the alarm for 7 a.m. – „Nastaw budzik na 7 rano.”
    • Set the temperature to 22 degrees. – „Ustaw temperaturę na 22 stopnie.”
  3. Rozpocząć (verb)
    • They set the meeting for Monday. – „Wyznaczyli spotkanie na poniedziałek.”
    • The teacher set a task for us. – „Nauczyciel zadał nam zadanie.”
  4. Ustalić, wyznaczyć (verb)
    • Set the rules for the game. – „Ustal zasady gry.”
    • They set a deadline for Friday. – „Wyznaczyli termin na piątek.”
  5. Ustawić się, osiąść (verb – reflexive use)
    • The jelly will set in the fridge. – „Galaretka stężeje w lodówce.”
    • The concrete has set. – „Beton stwardniał.”
  6. Zachodzić (o słońcu) (verb)
    • The sun sets at 8 p.m. in summer. – „Słońce zachodzi o 20:00 latem.”
    • The sun was setting over the hills. – „Słońce zachodziło za wzgórzami.”
  7. Zestaw (noun)
    • A set of keys. – „Zestaw kluczy.”
    • A chess set. – „Zestaw szachów.”
  8. Sceneria, dekoracja (noun)
    • The film set was in London. – „Plan filmowy był w Londynie.”
    • They built a set for the play. – „Zbudowali scenografię do sztuki.”
  9. Partia w grze (noun)
    • He won the first set in tennis. – „Wygrał pierwszego seta w tenisie.”
    • The match went to five sets. – „Mecz trwał pięć setów.”
  10. Grupa osób (noun)
    • She belongs to a wealthy set. – „Ona należy do bogatego towarzystwa.”
    • The literary set in Paris. – „Środowisko literackie w Paryżu.”
  11. Gotowy, przygotowany (adjective)
    • I’m set to start. – „Jestem gotowy, by zacząć.”
    • Everything is set for the party. – „Wszystko jest gotowe na przyjęcie.”
  12. Zdeterminowany (adjective)
    • He’s set on becoming a doctor. – „On jest zdeterminowany, by zostać lekarzem.”
    • She’s set against the idea. – „Jest zdecydowanie przeciwna temu pomysłowi.”

6. Częste błędy Polaków

  • Używanie „set” tylko w jednym znaczeniu („ustawić”), zamiast korzystać z bogactwa znaczeń.
  • Pomylenie „set” (czasownik) z „sit” (siedzieć) – to dwa różne słowa.
  • Zapominanie, że „set” jest czasownikiem nieregularnym: set – set – set.

7. Mini-ściąga

  • Set (verb) → ustawić, umieścić, wyznaczyć, zachodzić.
  • Set (noun) → zestaw, partia, sceneria, grupa.
  • Set (adjective) → gotowy, zdeterminowany.

8. Podsumowanie

„Set” to mistrz kontekstu – jego prawdziwe znaczenie odkryjesz, patrząc na słowa obok. Jeśli chcesz brzmieć naturalnie, ucz się go w gotowych połączeniach (collocations i idioms).


🧐 Dziwak nr 30

„Run” i jego wiele znaczeń

 

🧐 Dziwak nr 30 – „Run” i jego wiele znaczeń

1. Krótki opis

„Run” to najbardziej wieloznaczny czasownik w języku angielskim — według Oxford English Dictionary ma aż 645 różnych znaczeń. Używany w różnych kontekstach — jako fizyczny ruch, działanie, strumień, zarządzanie i wiele innych.

2. O co chodzi?

Jedno słowo — masa znaczeń. W polskim musimy stosować różne słowa: biegać, prowadzić, ciekąć, zarządzać, rzucać się… W angielskim to „run” dopasowuje się do kontekstu.

3. Dlaczego Anglik tak mówi? (logika języka)

Angielski chętnie używa jednego czasownika w wielu kontekstach, zależnie od frazy i otoczenia. Dzięki temu uczy się go w zestawach i idiomach — „run a business”, „run water”, „run fast” itd.

4. Reguła po angielsku (Grammar note)

Run – can mean to move quickly by foot, to operate/manage something, to extend or flow, to be a candidate, to run for office, and many idiomatic uses.

5. 10 popularnych użyć słowa „run”

  1. Ruch fizyczny:
    • I run every morning. – „Biegam codziennie rano.”
  2. Operować, zarządzać:
    • She runs a small business. – „Prowadzi małą firmę.”
  3. Ciągnąć się, toczyć się:
    • River runs through the town. – „Rzeka przepływa przez miasto.”
  4. Cieknąć (np. płyn):
    • My nose is running. – „Cieknie mi nos.”
  5. Przedstawiać (program, reklamę):
    • The ad runs for 30 seconds. – „Reklama trwa 30 sekund.”
  6. Kandydować:
    • She's running for president. – „Kandydatka na prezydenta.”
  7. Kontynuować, trwać:
    • The movie runs two hours. – „Film trwa dwie godziny.”
  8. Wystarczy błędnie: coś działa (np. silnik):
    • My car runs on electricity. – „Mój samochód działa na prąd.”
  9. Być obowiązującym (zasada):
    • This rule runs throughout the book. – „Ta zasada przewija się przez całą książkę.”
  10. Sprawdzić, przetestować:
    • I'll run some tests. – „Przeprowadzę kilka testów.”

6. Częste błędy Polaków

  • „Run” używane tylko jako „biec”, mimo że ma ogromy zakres użyć.
  • Nie rozumienie kontekstów idiomatycznych: „run out of time”, „run into someone”, „run a meeting”.
  • Brak świadomości, że idiomy z „run” są bardzo popularne w mowie codziennej.

7. Mini-ściąga

  • Run – biegać / prowadzić / cieknąć / trwać / działać / startować w wyborach / testować / etc.

8. Podsumowanie

„Run” to prawdziwy geniusz kontekstu — jego znaczenie znajdziesz w frazie. Jeśli chcesz naturalnie mówić po angielsku, ucz się zwrotów i kolokacji.


UWAGA

Jeśli te opowiadania, kursy i gramatyczne łamańce, które tu publikuję,
choć trochę Ci pomogły — możesz postawić mi kawę!

Nie musisz — ale możesz.
Kawa jest magiczna — zamienia zmęczonego autora w twórcę kolejnych materiałów! ☕✨

Twoja kawa sprawi, że:
✅ kolejne opowiadanie / kurs powstanie szybciej
✅ gramatyka stanie się mniej straszna

Jeśli masz ochotę:
👉 Zrób mały przelew (nawet na cenę kawy z automatu).
👉 A ja w zamian będę pracował dalej jak nakręcony!

Dane do przelewu:



Tytuł przelewu: Na kawę z automatu

Dziękuję! — i obiecuję nie rozlać! 😉